W tej części przedstawimy Państwu szczegółową analizę możliwych przyczyn związanych z otoczeniem turbosprężarki, które w efekcie powodują zgłaszany przez użytkownika pojazdu „brak mocy”.
Uzupełniając wymienione w poprzedniej części artykułu rodzaje sterowania turbosprężarki, należy również zaznaczyć, że istnieją również turbosprężarki zupełnie pozbawione układu regulacji ciśnienia doładowania. Montowane są właściwie wyłącznie w silnikach maszyn użytkowych (rolniczych, budowlanych), pojazdów specjalnego przeznaczenia, silnikach stacjonarnych, rzadziej w silnikach samochodów ciężarowych ( ciągników siodłowych, wywrotek itp.). Turbosprężarki tego typu mogą być zastosowane jedynie wówczas, gdy silnik pracuje ciągle ze stałą lub zmieniającą się w niewielkim zakresie prędkością obrotową. Odpowiednio dobrane wymiary urządzenia pozwalają na uzyskanie stałej, pożądanej wartości ciśnienia doładowania. W układzie tym sytuacja jest bardzo prosta – ciśnienie doładowania wytworzone przez sprężarkę jest zależne tylko od ilości spalin, jaka trafi na łopatki turbiny.
Silniki samochodów osobowych i dostawczych wyposażone są zawsze w turbosprężarki sterowane. Ze względu na rodzaj układu regulacji ciśnienia doładowania turbosprężarki możemy podzielić na:
-
turbosprężarki z zaworem upustowym (tzw. „waste gate”)
-
turbosprężarki z układem zmiennej geometrii turbiny
Każdy z tych układów może być sterowany w różny sposób, zależnie od stopnia zaawansowania konstrukcji silnika, wymogów stawianych przez normy emisji spalin, a nawet klasy (czyli także ceny) pojazdu.
W poszukiwaniu usterek związanych kluczowa jest więc umiejętność rozpoznania rodzaju turbosprężarki (zawór upustowy czy zmienna geometria), a także sposobu jej sterowania (nadciśnieniem, podciśnieniem, elektryczne itd.).
Poniżej przedstawiamy stosowane rodzaje sterowania, opisując charakterystyczne dla każdego z nich przyczyny braku mocy silnika, wynikające z niesprawności turbosprężarki lub jej otoczenia. Zakładamy oczywiście, że podstawowe (ale bardzo ważne) oględziny, polegające na sprawdzeniu szczelności oraz drożności układu dolotowego i wydechowego silnika, oraz dalsza diagnostyka innych podzespołów mających wpływ na osiągi silnika, wypadły pozytywnie.
Turbosprężarka z zaworem upustowym:
-
Sterowana ciśnieniem powietrza doładowanego.
Często do zasobnika ciśnienia, połączonego z zaworem upustowym, doprowadzone jest ciśnienie bezpośrednio z obudowy sprężarki. Turbosprężarki tego typu nazywane są często „samosterującymi”, ponieważ otwarcie zaworu upustowego (czyli faza ograniczenia ciśnienia doładowania) następuje w momencie wzrostu ciśnienia powietrza ponad ustaloną wartość. Brak mocy w przypadku takiego sterowania może być spowodowany jedynie mechanicznym uszkodzeniem turbosprężarki (wyłamane łopatki sprężarki lub turbiny, ukręcony lub zatarty wałek). Okresowy brak mocy może być również efektem cyklicznego „przeładowania” silnika, czyli przekroczenia maksymalnej wartości ciśnienia doładowania po osiągnięciu przez silnik średniej lub wysokiej prędkości obrotowej. Ograniczenie mocy jest wtedy świadomym działaniem sterownika silnika, który aktywuje awaryjny tryb jego pracy. „Przeładowanie” silnika z tego typu turbosprężarką zdarza się jednak niezmiernie rzadko.
W kolejnej części zajmiemy się analizą możliwych niesprawności obwodu sterowania turbosprężarką z zaworem upustowym, wyposażonego w elektrozawór sterujący – przetwornik elektropneumatyczny.
W cyklu artykułów wykorzystano informacje firm Turbo Tec i MS Motor Service.
Foto: Honeywell, BorgWarnerTurbo&Emissions System
Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą:
Regeneracja przekładni kierowniczych
Regeneracja turbosprężarek
Regeneracja pomp wtryskowych
Regeneracja pompowtryskiwaczy
Regeneracja wtryskiwaczy